LES Project: helpt je je grenzen verleggen

Aan beide zijden van de grens tussen Vlaanderen en Nederland heerst er een grote krapte op de arbeidsmarkt voor beroepen met technische- en zorgprofielen. Nauwe samenwerking en afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt dringen zich op. Werkplekleren kan hiervoor een oplossing bieden. Studenten krijgen zo immers de kans om échte praktijkervaring op te doen op de werkvloer ! Hier ligt een aanzienlijke, grensoverschrijdende opportuniteit om te leren van elkaar. Ondanks het Europese integratieproces blijven 'grenzen' immers heel aanwezig in de hoofden van de mensen. Vlamingen en Nederlanders kennen elkaar niet echt goed en kijken zelden of nooit over de grens voor een job of een opleiding. Het LES project wil hier iets aan doen.

Bedrijven uit de technische- en zorgsectoren krijgen vacatures niet of nauwelijks ingevuld. Het LES project zet in op een betere afstemming en een nauwere samenwerking tussen bedrijven en onderwijsinstellingen, onder andere via werkplekleren (ook wel hybride leren genoemd). Denk aan stages, bedrijfsbezoeken of het aanbieden van opdrachten. Deze vormen van praktijkgerichte samenwerking leveren een echte win-win situatie op: Het bedrijf kan jong talent binnenhalen en afgestudeerden mee opleiden, afgestemd op de noden van de sector én leerlingen doen op hun beurt echte werkervaring op en worden zo beter voorbereid op de arbeidsmarkt. Na het afronden van hun opleiding worden ze onmiddellijk inzetbaar, wat hen de ideale kandidaat maakt voor toekomstige werkgevers. Met het LES project willen de projectpartners werk maken van een groter technisch arbeidspotentieel voor bedrijven en een grotere arbeidsmarkt voor pas afgestudeerden en dit zoveel mogelijk vanuit het perspectief van één grensoverschrijdende arbeidsmarkt Euregio Scheldemond. Om deze doelstelling te bereiken willen de projectpartners volgende zaken realiseren:

• De aantrekkelijkheid van technische en zorgopleidingen die leiden tot knelpuntberoepen vergroten.
• De kwaliteit van technische en zorgopleidingen vergroten door in te zetten op hybride leren.
• Betere afstemming realiseren tussen onderwijs en arbeidsmarkt door competentievertaaloefeningen, vooral grensoverschrijdend.
• De grensoverschrijdende arbeidsmarkt en mobiliteit bevorderen door intensief in te zetten op netwerkvorming en informatieverstrekking.

Om bovenstaande te verwezenlijken willen de partners inzetten op de promotie van knelpuntopleidingen en op het duidelijk maken van de mogelijkheden die deze opleidingen bieden. Scholen geven aan dat het voor veel jongeren en hun ouders niet altijd duidelijk is wat bepaalde opleidingen inhouden en wat jongeren later met die opleidingen kunnen doen. Onbekend maakt onbemind blijft hardnekkig aanwezig als het gaat om technische beroepen. Jongeren en ouders blijven technische beroepen als minderwaardig beschouwen. Technische opleidingen blijven veelal een tweede en geen bewuste keuze. Iedereen is er van overtuigd dat hybride leervormen kunnen helpen om de competenties van afgestudeerden beter te laten aansluiten op de vragen vanuit het bedrijfsleven. Jongeren zullen door het werkplekleren beter voorbereid zijn op de arbeidsmarkt. Bedrijven zullen op hun beurt toegang hebben tot technische profielen met competenties die nauwer aansluiten bij hun noden. In Vlaanderen staat het duale of hybride leren nog in de kinderschoenen. In Nederland heeft men reeds gedurende jaren nuttige ervaring opgebouwd. De partners willen inzetten op het (grensoverschrijdend) uittesten van hybride leervormen in proeftuinen, grensoverschrijdende informatieverstrekking over hybride leervormen en het opbouwen van expertise. Hybride leren zou bovendien moeten helpen om de aantrekkelijkheid van het technisch onderwijs te verhogen. De LES projectpartners zetten ook in op een grensoverschrijdende vertaalslag van comptetenties. Werkgevers weten niet altijd goed wat een behaald diploma aan de andere zijde van de grens inhoudt, over welke competenties iemand beschikt. Naar analogie met het project “De Lerende Euregio Rijn-Waal” wordt een methodiek van geautoriseerde beschrijvingen opgezet, aangepast aan de noden van Euregio Scheldemond.

Met een geautoriseerde beschrijving wordt het voor een werkgever aan de andere zijde van de grens veel duidelijker wat een diploma inhoudt. Bovendien heeft de afgestudeerde hiermee een handig instrument in handen als hij/zij over de grens wil solliciteren. Omdat de grens nog zo aanwezig is in de hoofden van de mensen zetten de projectpartners ook fors in op de netwerkvorming in de Euregio Scheldemond. Hoe vroeger en hoe meer mensen met elkaar in contact komen over en weer de grens, hoe meer de grens zal vervagen, wat zal bijdragen tot de vorming van één grensoverschrijdende arbeidsmarkt., zowel tussen scholen (directies, docenten, leerlingen), tussen bedrijven en werkgeversorganisaties, als tussen scholen en bedrijven onderling. Financiële middelen worden hiertoe ter beschikking gesteld voor kleinschalige uitwisselingsacties, het zog. LES Fonds.

Tot slot voorzien de LES partners ook in een heldere informatievoorziening ten behoeve van de uitbouw van één grensoverschrijdende arbeidsmarkt. Hiertoe wordt een digitale kaart ontwikkeld waarop alle technische scholen in de grensregio zichtbaar zullen zijn, evenals de opleidingen die zij aanbieden. Ook wordt geïnvesteerd in het beschikbaar stellen van heldere en degelijke informatie over de verschillende hybride leervormen aan weerszijden van de grens (een 'inspiratiegids.').

Met het LES project maken 15 projectpartners uit de provincies Oost- en West-Vlaanderen en Zeeland werk van een groter technisch- en zorg arbeidspotentieel voor bedrijven en een ruimere arbeidsmarkt voor studenten en pas afgestudeerden. Op deze manier realiseren ze één sterke, grensoverschrijdende arbeidsmarkt voor de Euregio Scheldemond.

Aan beide zijden van de grens tussen Vlaanderen en Nederland heerst er een grote krapte op de arbeidsmarkt voor beroepen met technische- en zorgprofielen. Nauwe samenwerking en afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt dringen zich op. Werkplekleren kan hiervoor een oplossing bieden. Studenten krijgen zo immers de kans om échte praktijkervaring op te doen op de werkvloer. Hier ligt een enorme grensoverschrijdende opportuniteit om te leren van elkaar. Ondanks het Europese integratieproces blijven 'grenzen' heel aanwezig in de hoofden van de mensen. Vlamingen en Nederlanders kennen elkaar niet echt goed en kijken zelden of nooit over de grens voor een job of een opleiding. Het LES project wil hier iets aan doen.

De LES projectpartners zetten proeftuinen op voor een aantal specifieke opleidingen in de techniek en de zorg, onder meer voor:

De zorgopleidingen:

• MBO4 verpleegkunde
• HBO5 verpleegkunde

En de techniekopleidingen:

• Mechanica (EQF-niveau 4),
• Computeroperator (EQF-niveau 4),
• Systeem- en Netwerkbeheerder (EQF-niveau 5) en
• Internet of Things (EQF-niveau 5).

Met de opmaak van een digitale kaart voor het Euregio gebied, brengen zij de onderwijsinstellingen met hun opleidingen, en later stageplaatsen, in beeld. Ze gaan verder competentievertalingen van diploma's techniek en zorg opmaken (= een heldere oplijsting van beroepskwalificaties), zodat deze over de grens vergeleken kunnen worden. De LES partners zullen verder tal van kleinschalige grensoverschrijdende uitwisselingen opzetten tussen scholen en bedrijven en een aantal sterke promotiecampagnes ontwikkelen, gericht op knelpuntopleidingen.

Het LES Fonds is een specifieke actie van het LES project. Scholen, bedrijven, organisaties en besturen krijgen via dit fonds de mogelijkheid om in de grensregio kleinschalige grensoverschrijdende acties op te zetten met elkaar. Op die manier kunnen ze hun blik verruimen over de grens en de hele Euregio als mogelijk werk- en opleidingsveld zien. Het kan daarbij gaan om de organisatie van inspiratiereizen, netwerkevents of kleine, gezamenlijke pilootprojecten.

Tot slot zal ook een lerend netwerk opgezet worden tussen alle partners om de continuïteit en samenwerking na het project te garanderen en ook naar de toekomst toe een duurzaam partnership uit te bouwen.